Khi Các Bên trong quan hệ hôn nhân không còn cảm thấy hạnh phúc, mục đích của hôn nhân không đạt được và mâu thuẫn ngày càng trở nên trầm trọng thì việc lựa chọn ly hôn là giải pháp được các bên lựa chọn. Vậy Luật hôn nhân gia đình và các văn bản quy phạm pháp luật khác quy định trình tự, thủ tục giải quyết ly hôn như thế nào ?

1. Điều kiện để tiến hành trình tự giải quyết ly hôn.

Phải có sự tự nguyện ly hôn của cả hai bên về việc chia hoặc không chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con cái thì phải có sự thỏa thuận và thống nhất giữa hai bên. Điều này sẽ bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ, chồng và con. Sau đó tòa án sẽ xem xét và giải quyết thủ tục ly hôn của luật định khi tòa án thấy được các điều kiện sau: tình trạng hôn nhân của vợ chồng quá trầm trọng, đời sống chung giữa hai người không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt. Với trường hợp vợ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới mười hai tháng tuổi thì người chồng không có quyền yêu cầu xin ly hôn nhưng người vợ vẫn có quyền yêu cầu xin ly hôn.

2.Nộp đơn xin ly hôn tại đâu?

 Căn cứ pháp luật hiện hành, thẩm quyền thụ lý đơn xin ly hôn của Tòa án được phân định theo bản chất của từng vụ việc ly hôn. Do đó, người nộp đơn xin ly hôn cần phải đặc biệt lưu ý để đảm bảo hồ sơ được nộp tại đúng Tòa án có thẩm quyền, cụ thể:

- Đối với trường hợp đồng thuận ly hôn: Người nộp đơn xin ly hôn có thể nộp Đơn xin ly hôn tại Tòa án nhân dân cấp Quận/Huyện nơi một trong hai vợ chồng đang cư trú;

- Đối với trường hợp đơn phương ly hôn: Người nộp đơn xin ly hôn phải nộp Đơn xin ly hôn tại Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi bị đơn (người bị yêu cầu ly hôn) đang cư trú (thường trú, tạm trú).

-Đối với trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài: Người nộp đơn xin ly hôn phải nộp Đơn xin ly hôn tại Tòa án nhân dân cấp Tỉnh/Thành phố nơi người nộp đơn đang cư trú (thường trú, tạm trú).

3.Lý do ly hôn

Theo quy định tại Điều 85 và Điều 91 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 thì “Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết việc ly hôn” và “Khi một bên vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án xem xét, giải quyết việc ly hôn”. Tòa án xem xét, quyết định cho ly hôn khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:

a)Tình trạng của vợ chồng trầm trọng;

b)Đời sống chung không thể kéo dài;

c)Mục đích của hôn nhân không đạt.

Do đó, người làm đơn xin ly hôn cần làm rõ lý do xin ly hôn và phải phù hợp với các điều kiện mà pháp luật yêu cầu để Tòa án có thẩm quyền có thể giải quyết được việc ly hôn.

4.Hồ sơ xin ly hôn cần những giấy tờ gì?

Hồ sơ ly hôn cơ bản cần có những giấy tờ sau:- Đơn xin ly hôn hoặc Đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn (theo mẫu của Tòa án). Nếu người ký là người đang ở nước ngoài thì phải có xác nhận của sứ quán Việt Nam tại nước ngoài (đối với người VN) hoặc xác nhận của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài (đối với người nước ngoài)

-Bản chính Giấy chứng nhận kết hôn (nếu có), trong trường hợp mất bản chính giấy chứng nhận kết hôn thì nộp bản sao có xác nhận sao y bản chính của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, nhưng phải trình bày rõ trong đơn kiện.

-Giấy CMND (Hộ chiếu); Hộ khẩu (bản sao chứng thực) của hai bên.

-Bản sao giấy khai sinh của con (nếu có con).

-Bản sao chứng thực chứng từ, tài liệu về quyền sở hữu tài sản (nếu có tranh chấp tài sản).

-Hồ sơ tài liệu chứng minh việc một bên đang ở nước ngoài (đối với trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài);

5.Thủ tục giải quyết việc ly hôn

Trong trường hợp thuận tình ly hôn:

-Bước 1:Nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn tại Tòa án nhân dân quận/huyện nơi cư trú, làm việc của vợ hoặc chồng;

-Bước 2:Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ Tòa án trong thời hạn 08 ngày làm việc Tòa án kiểm tra đơn và ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho đương sự

-Bước 3:Nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm tại Chi cục thi hành án quận/huyện và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án;

-Bước 4:Trong thời hạn 15 ngày làm việc Tòa án sẽ triệu tập Các Bên đến Tòa để trình bày lời khai.

-Bước 5:Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày hòa giải không thành (không thay đổi quyết định về việc ly hôn) nếu các bên không thay đổi ý kiến Tòa án ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn.

Trong trường hợp đơn phương xin ly hôn:

-Bước 1:Nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn tại TAND quận/huyện nơi bị đơn (chồng hoặc vợ) đang cư trú, làm việc;

-Bước 2:Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ Tòa án sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí;

-Bước 3:Nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm tại Chi cục thi hành án quận/huyện và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án;

- Bước 4 : Nộp bản tự khai cho Tòa trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày thụ lý;

- Bước 5: Tòa triệu tập hòa giải để Các Bên tiếp xúc, trao đổi;

- Bước 6: Nếu hòa giải không thành thì Tòa tiến hành xét xử (Theo lịch của Tòa).